اگر با چک سروکار داشته باشید، واژه چک صیادی را همیشه می‌شنوید. چک صیادی را می‌توان نوعی چک جدید در نظر گرفت که جایگزین چک‌های قدیمی شده است و استفاده از آن، مزایا و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد. به طور کلی چک صیادی به مشکلات چک‌های قدیمی پایان می‌دهد تا چک‌ها اعتبار بیشتری داشته باشند. احتمالا اکنون سوالات مختلفی در ذهن شما وجود دارد که چک صیادی چیست و چه ویژگی‌هایی دارد یا چگونه می‌توان چک صیادی بنفش را دریافت کرد؟ برای یافتن پاسخ سوالات خود، ادامه این مطلب از مجله اسنپ پی را دنبال کنید.
چک صیادی چیست؟
بر اساس ماده ۶ قانون جدید صدور چک، بانک‌ها باید برای ارائه دسته چک به مشتریان خود، تنها از طریق سامانه صیاد (سامانه صدور یکپارچه چک) اقدام کنند که سامانه صیاد از ۲۸ شهریور ۱۳۹۶ و توسط بانک مرکزی رونمایی شد. تمامی چک‌های صیادی یک‌شکل و یک اندازه هستند؛ چراکه توسط بانک مرکزی ارائه می‌شوند. در گذشته صدور دسته چک توسط شعب بانک‌های مختلف انجام می‌شد؛ اما امروزه اعتبارسنجی و دیگر مراحل صدور چک به صورت آنلاین و از طریق سامانه صیاد است. در واقع اختیار صدور چک از بانک‌ها گرفته شده و چک‌ها فقط از سامانه صیاد و زیر نظر بانک مرکزی صادر می‌شوند.
ویژگی‌های امنیتی چک صیادی
چک‌های صیادی ویژگی‌های امنیتی مختلفی دارند که این ویژگی‌ها، اولین وجه تمایز آن‌ها با چک‌های قدیمی است. از مهم‌ترین ویژگی‌های امنیتی چک‌های صیادی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سری و سریال‌های چک‌های صیادی به صورت برجسته چاپ شده و قابل لمس هستند.
- تمامی افراد می‌توانند طرح مخفی در برگه چک‌های صیادی را تشخیص دهند.
- با استفاده از شماره یکتا و تنها با یک پیامک می‌توان اعتبار فرد صادرکننده چک را بررسی کرد.
مزایا استفاده از چک صیادی چیست؟
مزایا استفاده از چک صیادی را می‌توان دلیل جایگزین شدن آن با چک‌های قدیمی معرفی کرد. استفاده از چک صیادی مزایا مختلفی دارد که مهم‌ترین آن‌ها به شرح موارد زیر است:
- هر برگه چک دارای یک کد ۱۶ رقمی شناسه صیاد است که اطلاعات اعتبار حساب را نشان می‌دهد.
- اختیار صدور چک از شعب بانک‌ها گرفته شده و دیگر امکان زدوبند با رئیس شعبه وجود ندارد.
- چک‌های مختلف دولتی و خصوصی در یک استاندارد قرار گرفته‌اند.
- نوع کاغذ و آرم‌های برجسته روی چک صیادی، به سادگی قابل جعل کردن نیست.
- آمار چک برگشتی به دلیل امکان استعلام اعتبار حساب صادرکننده چک، کاهش یافته است.
- چک صیادی را می‌توان بدون توجه به بانک صادرکننده چک، در تمامی بانک‌های کشور نقد کرد.
- امکان صدور چک‌های سفید امضا و چک در وجه حامل وجود ندارد و خطرات آن‌ها از بین رفته است.
- سقف مبلغ چک توسط سامانه صیاد تعیین می‌شود و صادرکننده نمی‌تواند چک با مبالغ بیشتر از توان مالی خود را ارائه کند.
چک صیادی بنفش چیست؟
اکنون به این سوال می‌رسیم که چک صیادی بنفش چیست؟ چک صیادی بنفش از سال ۱۴۰۰ و بر اساس قوانین جدید صادر می‌شود. این چک‌ها ویژگی‌های امنیتی و اعتبار بیشتری دارند و جایگزین چک‌های سفید و کرم رنگ شده‌اند. رنگ زمینه این چک‌ها بنفش است و در قسمت بالا و چپ برگه چک، شناسه یکتا ۱۶ رقمی چک صیادی بنفش دیده می‌شود. در قسمت پایین و چپ نیز این عبارت وجود دارد که «کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است». به طور کلی می‌توان گفت که چک صیادی بنفش امنیت و اعتبار بیشتری دارد و نمی‌توان از آن سوء استفاده کرد.
نحوه نوشتن چک صیادی
برای نوشتن چک صیادی باید بخش‌های مختلف چک شامل مبلغ، نام دریافت‌کننده، تاریخ و… را بدون خط خوردگی وارد کنید. در هنگام نوشتن چک این نکته را مدنظر قرار دهید که پشت‌نویسی کردن چک‌های صیادی غیرقانونی است و نمی‌توان آن‌ها را در وجه حامل صادر کرد. در ضمن اطلاعات دریافت‌کننده چک باید به طور دقیق در برگه چک ثبت شود. همچنین در نظر داشته باشید که امکان صدور چک صیادی بدون تاریخ وجود ندارد.
نحوه دریافت چک صیادی
یکی از مهم‌ترین سوالاتی که درباره چک صیادی بنفش مطرح می‌شود؛ نحوه دریافت این چک است. همان‌طور که گفته شد، برای دریافت چک صیادی باید از طریق سامانه صیاد اقدام کنید. در ادامه این بخش، شرایط دریافت و مدارک لازم برای درخواست چک صیادی معرفی شده است.
شرایط دریافت چک صیادی
شرایط دریافت چک برای افراد حقیقی و حقوقی متفاوت است و به همین دلیل باید این شرایط را به طور جداگانه در نظر گرفت.
شرایط دریافت چک صیادی توسط افراد حقیقی
افراد حقیقی، منوط به شرایط زیر می‌توانند چک صیادی دریافت کنند:
- گذشتن حداقل 2 سال از زمان افتتاح حساب بانکی
- محل کار و سکونت مشخص و ثابت
- نداشتن بد حسابی یا چک برگشت خورده در سال گذشته
- داشتن یک حساب سپرده بلند مدت با حداقل موجودی ۵ میلیون تومان در بانک و گذشت حداقل 6 ماه از داشتن این حساب و موجودی
شرایط دریافت چک صیادی توسط افراد حقوقی
دریافت چک صیادی بنفش توسط افراد حقوقی، منوط به داشتن شرایط زیر است:
- گذشتن حداقل 10 سال از آغاز فعالیت شخص حقوقی
- تغییر نکردن موقعیت مکانی شرکت بیشتر از ۲ بار، بعد از گذشت 10 سال
- داشتن یک حساب جاری و گذشت حداقل یک سال از زمان افتتاح آن
- داشتن سپرده بلندمدت با موجودی 50 میلیون تومان و گذشت حداقل 6 ماه از زمان افتتاح حساب
مدارک لازم برای دریافت چک صیادی
مدارک لازم برای دریافت دسته چک صیادی بنفش نیز در افراد حقیقی و حقوقی متفاوت است که این مدارک در ادامه معرفی شده‌اند.
مدارک لازم برای دریافت چک صیادی توسط افراد حقیقی
افراد حقیقی در زمان درخواست برای گرفتن چک صیادی باید تمامی مدارک زیر را ارائه دهند:
- کپی از تمامی صفحات شناسنامه
- یک قطعه عکس
- کپی از تمام مدارک شغلی
- یک کپی از اجاره‌نامه (در صورت اجاره‌نشین بودن)
- قبض آب، برق یا گاز که روی آن آدرس دقیق محل سکونت وجود داشته باشد.
- معرفی شخصی معتبر به عنوان معرف و ضامن
مدارک لازم برای دریافت چک صیادی توسط افراد حقوقی
مدارک لازم برای گرفتن چک صیادی بنفش توسط افراد حقوقی به شرح موارد زیر است:
- ایجاد یک حساب بانکی با امضای تمامی صاحبان امضا مجاز شرکت
- اصل و کپی گواهینامه ثبت شرکت یا شرکت‌نامه
- اصل و کپی اظهارنامه ثبت شرکت یا اساس‌نامه
- ارائه تاییدیه برای تایید امضا صاحبان مجاز شرکت
- اصل و کپی آخرین آگهی رسمی ثبت شرکت در روزنامه رسمی
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی هیئت مدیره
نحوه ثبت آنلاین چک صیادی
ثبت تمامی چک‌های صیادی باید از طریق سامانه صیاد بانک مرکزی انجام شود و در واقع بدون ثبت در سامانه صیاد، چک هیچ اعتبار و ارزشی ندارد. برای ورود به سامانه صیاد می‌توانید از روش‌های زیر اقدام کنید:
- ثبت، استعلام و تایید چک صیاد با استفاده از اینترنت بانک
- ثبت، استعلام و تایید چک صیاد با استفاده از برنامه‌های موبایلی مورد تایید سایت شاپرک
البته دقت داشته باشید که در ابتدای استفاده از سامانه صیاد باید اطلاعات لازم را وارد کنید و احراز هویت شوید. پس از آن می‌توانید ثبت و استعلام چک‌های خود را در این سامانه انجام دهید.
نحوه استعلام چک صیادی
شما می‌توانید خوش‌حسابی فرد صادرکننده چک صیادی بنفش را از طریق شناسه ۱۶ رقمی بررسی کنید که آیا چک برگشتی داشته است یا خیر. چندین روش برای استعلام چک صیادی وجود دارد که این روش‌ها به شرح موارد زیر است:
- ارسال شناسه ۱۶ رقمی به سرشماره ۷۰۱۷۰۱ با قالب کد ۱۶ رقمی صیادی*۱*۱
- سامانه بانک مرکزی به نشانی www.cbi.ir
- اینترنت بانک و برنامه‌های موبایلی معتبر
روش انتقال چک صیادی چیست؟
همان‌طور که گفته شد، امکان صدور چک صیادی بنفش در وجه حامل وجود ندارد؛ اما می‌توان دریافت‌کننده چک را تغییر داد. برای واگذار کردن چک صیادی به شخص دیگر، ابتدا باید وارد سامانه صیاد شوید. در این سامانه و در صفحه مدیریت چک، روی گزینه انتقال چک کلیک کنید. در ادامه شناسه ۱۶ رقمی چک را وارد کرده و دریافت‌کننده جدید چک را مشخص کنید.
چگونه چک صیادی را برگشت بزنیم؟
برگشت زدن چک‌های صیادی با چک‌های قدیمی متفاوت است. اگر حساب صادرکننده چک، موجودی کافی نداشت، باید از بانک درخواست گواهی عدم پرداخت کنید. در ادامه باید این گواهی را به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ارائه دهید، شکایت خود را ثبت کنید و درخواست صدور اجرائیه داشته باشید. پس از ارجاع پرونده به دادگاه، قاضی برای صادرکننده چک، اجرائیه صادر می‌کند و مراحل بعدی دنبال خواهد شد.
عواقب برگشت خوردن چک صیادی
برگشت خوردن چک صیادی عواقب ناخوشایندی دارد که به شرح موارد زیر است. دقت داشته باشید که این عواقب و ممنوعیت‌ها تا زمان پرداخت بدهی و رفع سوء اثر از چک برگشتی به قوت خود باقی خواهد بود:
- جلوگیری از افتتاح حساب و صدور کارت بانکی جدید
- توقف گردش مالی و پولی در کلیه حساب‌ها و کارت‌های بانکی فرد به میزان کسری مبلغ چک
- ممنوعیت ارائه دسته چک جدید در سامانه صیاد
- جلوگیری از صدور چک جدید
- عدم پرداخت هرگونه تسهیلات بانکی یا صدور ضمانت‌نامه‌های ارزی و ریالی
- عدم گشایش اعتبار اسنادی ارزی یا ریالی
سخن پایانی
در این مطلب از مجله اسنپ پی، به این سوال پاسخ دادیم که چک صیادی چیست و به طور مفصل، درباره چک صیادی صحبت کردیم. با اجرای قانون جدید و صدور چک‌های صیادی، مشکلات چک در کشور کاهش یافته است و برگه‌های چک معتبرتر شده‌اند. امروزه چک‌های صیادی تنها چک مورد تایید هستند که ارائه و صدور آن‌ها از طریق سامانه صیاد و زیر نظر بانک مرکزی انجام می‌شود. پس اگر شما نیز در پی دریافت چک صیادی هستید، باید مراحل موردنظر را از طریق سامانه صیاد دنبال کنید تا دسته چک شما صادر شود.
