وبلاگ
کارت سوخت دیگر مثل قبل نیست؛ حقیقت نرخ ۵۰۰۰ تومانی بنزین که باید بدانید
طرح سه نرخی شدن بنزین که از ۱۵ آذر اجرا شد، یکی از مهمترین تغییرات سیاست سوخت در سالهای اخیر است که تاثیر آن بر نحوه تخصیص سهمیه سوخت و رفتار رانندگان، مالکان خودرو و پلتفرمهای حملونقل قابل چشمپوشی نیست. در این مطلب از اسنپ پی شما را با تغییرات تخصیص سهمیه سوخت آشنا میکنیم؛ پس با ما همراه باشید.
همه چیز درباره تغییرات تخصیص سهمیه سوخت از ۱۵ آذر
از نیمه آذر ساختار دو نرخی سوخت به مدل سهنرخی تغییر کرد. در طرح جدید، سهمیههای پایه خودروها حفظ شده، اما نحوه محاسبه سوختی که با کارت جایگاه زده میشود، متفاوت است. هدف اعلامشده کاهش اتکا به کارتهای اضطراری جایگاه و تشویق رانندگان به استفاده از کارت سوخت شخصی است. نرخ سوم بهعنوان نرخ بالاتر تعیین شده تا فاصله قیمت بین سوخت سهمیهای و سوخت بدون کارت روشن شود و انگیزه استفاده از کارت شخصی افزایش یابد.
نرخهای جدید برای بنزین ۱۵۰۰، ۳۰۰۰ و ۵۰۰۰ تومانی
با تغییرات تخصیص سوخت، دو نرخ یارانهای ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومان باقی مانده و یک نرخ آزاد ۵۰۰۰ تومان هم تعریف شده است. سهمیه ۶۰ لیتری با نرخ ۱۵۰۰ و سهمیه ۱۰۰ لیتری با نرخ ۳۰۰۰ تومان تغییر نکردهاند، اما از ۱۵ آذر هر لیتری که با کارت جایگاه زده شود، با نرخ ۵۰۰۰ تومان محاسبه خواهد شد تا کسانی که کارت سوخت شخصی ندارند یا از آن استفاده نمیکنند، هزینه بیشتری بپردازند. هدف کلی، مدیریت مصرف و کاهش وابستگی به کارتهای اضطراری بیان شده است.
وضعیت سهمیه خودروها در تغییرات تخصیص سهمیه سوخت
تغییرات تخصیص سهمیه سوخت همچنان بر اساس نوع خودرو و وضعیت مالکیت انجام میشود؛ اما دسترسی به نرخهای یارانهای تعدیل شده است. سهمیه پایه برای خودروهای عادی باقی مانده، اما مشروط به استفاده از کارت سوخت شخصی است.
برخی گروهها از نرخ یارانهای محروم شدهاند و مصرف آنها بر پایه نرخ سوم محاسبه میشود. نحوه تخصیص سهمیه برای مالکان چند خودرو و خودروهای دوگانهسوز هم تغییر کرده است که در بخشهای بعدی توضیح میدهیم:
سهمیه خودروهای شخصی و نحوه استفاده از کارت سوخت
سهمیه پایه برای خودروهای شخصی همان ۶۰ لیتر با نرخ ۱۵۰۰ و ۱۰۰ لیتر با نرخ ۳۰۰۰ تومان است. امکان استفاده از این سهمیه تنها با کارت سوخت شخصی وجود دارد و افراد فاقد کارت باید برای دریافت کارت جدید اقدام کنند. سوختگیری با کارت جایگاه به معنی پرداخت نرخ ۵۰۰۰ تومان است؛ پس برای بهرهبرداری از سهمیه یارانهای، استفاده از کارت شخصی ضرورت دارد. این الزام برای شفافسازی مصرف و جلوگیری از هدررفت سهمیه تعیین شده است.
حذف سهمیه یارانهای برای خودروهای وارداتی، دولتی و مناطق آزاد
بر اساس اعلام رسمی، خودروهای وارداتی، دولتی و متعلق به مناطق آزاد از دایره دریافت سهمیه یارانهای خارج شدهاند. هرچند برای بعضی از این خودروها ظرفیت مشخصی ذکر شده است، اما تمام مصرف آنها با نرخ ۵۰۰۰ تومان محاسبه میشود. این تصمیم در چارچوب تفکیک گروههای بهرهمند از یارانه گرفته شده است.
سهمیه یک خودرو برای مالکان چند خودرو
اگر فردی چند خودرو به نام خود ثبت کرده باشد، تنها یکی از آنها سهمیه یارانهای دریافت میکند. هدف این قاعده جلوگیری از تجمع سهمیه در دست عدهای محدود و توزیع عادلانهتر یارانه است. اجرای این قاعده نیازمند ثبت دقیق مالکیت و بهروزرسانی منظم اطلاعات است تا تخصیص سهمیه بدون خطا انجام شود.
تغییرات سهمیه خودروهای دوگانه سوز
برای خودروهای دوگانهسوز، سهمیه دوم که پیشتر بهعنوان مکمل در نظر گرفته میشد، از ابتدای بهمن به نصف کاهش مییابد.
این کاهش ممکن است هزینههای سوخت این خودروها را افزایش دهد که لازم است اثرات آن روی درآمد رانندگان بررسی شود.
برای خودروهای نوشماره و تعویض پلاک چه تغییری رخ میدهد؟
مسئله خودروهای نوشماره و تعویض پلاک از مهمترین ابهامات اجرای طرح بود. درباره تغییرات تخصیص سهمیه سوخت برای خودروهای نوشماره و تعویض پلاک میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
خودروهای صفر؛ مشمول کامل نرخ سوم
خودروهای نوشماره یعنی خودروهای صفرکیلومتر تازهوارد، هرچند سهمیه ۱۶۰ لیتری دارند، تمام مصرف آنها با نرخ ۵۰۰۰ تومان محاسبه خواهد شد. به عبارت دیگر، این خودروها از مزایای نرخهای یارانهای مستثنی شدهاند. این قاعده ممکن است تقاضا برای خودرو صفر را پایین بیاورد و ساختار بازار را تحت تاثیر قرار دهد.
خودروهای کارکرده بعد از تعویض پلاک؛ بدون تغییر در سهمیه
خودروهای دست دوم که صرفا تعویض پلاک میشوند، مشمول نرخ سوم نیستند و سهمیههای ۱۵۰۰ و ۳۰۰۰ تومانی آنها حفظ میشود. این توضیح بخش مهمی از نگرانیها درباره حذف سهمیه پس از تعویض پلاک را برطرف کرده است و به ثبات بازار دست دوم کمک میکند.
شرایط تخصیص کارت سوخت جدید
برای بهرهمندی از سهمیه یارانهای، داشتن کارت سوخت شخصی ضروری است. کسانی که کارت ندارند یا کارت آنها غیرفعال است، باید مراحل دریافت یا فعالسازی کارت جدید را طی کنند. هدف این الزام کاهش وابستگی به کارتهای جایگاه و کنترل دقیقتر مصرف مطرح شده است.
آینده سهمیه بندی بنزین به کدام سمت میرود؟
تغییرات تخصیص سهمیه سوخت حرکتی تازه در بازنگری سیاست یارانهای و مدیریت مصرف سوخت است که امکان کنترل بهتر مصرف را به وجود آورده و خطر افزایش هزینه خانوارها و نابرابری را به همراه دارد. اجرای دقیق، اطلاعرسانی شفاف و پیگیری اقدامهای حمایتی برای گروههای تحت تاثیر، بهویژه رانندگان پلتفرمهای آنلاین و مالکان خودروهای دوگانهسوز، برای کاهش پیامدهای منفی این تغییر ضروری است.
سوالات متداول
- طرح سه نرخی شدن بنزین از چه تاریخی اجرا میشود؟
این طرح از ۱۵ آذر اجرا شده است و مالکان تمام خودروها باید طبق مقررات جدید عمل کنند.
- نرخهای جدید بنزین در این طرح چیست؟
سه نرخ تعریف شده که شامل ۱۵۰۰ تومان سهمیهای، ۳۰۰۰ تومان در صورت نبود سهمیه و ۵۰۰۰ تومان نرخ سوم برای خودروهای خاص مثل نوشمارههاست.
- سهمیه خودروهای شخصی تغییر کرده است؟
خیر؛ سهمیه خودروهای شخصی همان مقدار قبلی است و با کارت سوخت شخصی میتوان از آن استفاده کرد.
- آیا خودروهای وارداتی سهمیه بنزین دارند؟
خیر؛ خودروهای وارداتی، دولتی و مناطق آزاد سهمیه مشمول یارانه نمیشوند و باید از بنزین با نرخ سوم استفاده کنند.
- اگر کسی چند خودرو داشته باشد، سهمیه چگونه محاسبه میشود؟
برای هر فرد فقط یک خودرو سهمیه دریافت میکند و خودروهای دیگر بدون سهمیه خواهند بود.
