امضای دیجیتال چیست؟ راهنمای ساخت امضای دیجیتال
در ارتباطات دیجیتال، احتمال جعل هویت افراد وجود دارد و به همین دلیل، روش‌های مختلفی برای تامین امنیت شکل گرفته‌اند که یکی از این روش‌ها، امضای دیجیتال است. استفاده از امضای دیجیتالی می‌تواند بسیاری از مشکلات را از بین ببرد تا ارتباطات دیجیتال را در فضای امن‌تری انجام دهید.
احتمالا اکنون این سوال در ذهن شما به وجود آمده که امضای دیجیتال چیست؟ چگونه می‌توان امضای دیجیتالی ایجاد کرد و چه کاربردی دارد؟ برای یافتن پاسخ این سوالات، در ادامه این مطلب از مجله اسنپ‌پی همراه ما باشید تا به طور مفصل، درباره امضای دیجیتال و تفاوت آن با امضای الکترونیکی صحبت کنیم.
امضای دیجیتال چیست؟
امضای دیجیتال را می‌توان یک روش رمزنگاری شده معرفی کرد که برای تایید هویت فرستنده و اطمینان از صحت محتوا در اسناد الکترونیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در سال ۱۳۹۱، امضای دیجیتال به عنوان یک روش قانونی برای تایید صحت اسناد و مدارک دیجیتال در ایران هم تعریف شد. پس از این تاریخ، افراد موظف شدند تا در ارتباطات دیجیتالی خود از امضای دیجیتال استفاده کنند.
امضاهای دیجیتالی با استفاده از الگوریتم‌هایی پیچیده همچون RSA و DSA ساخته می‌شوند و در واقع استفاده و توسعه الگوریتم‌های ریاضی در بستر وب، زمینه ساخت امضای دیجیتالی را فراهم کرده است. این امضا دو کلید عمومی و خصوصی دارد که مختص هر فرد است. کلید خصوصی برای ساخت امضا استفاده می‌شود و کار حفاظت از داده‌های دیجیتال مربوط به امضای شما را انجام می‌دهد. در مقابل، کلید عمومی اثبات‌کننده هویت شما است و برای تایید صحت امضا کاربرد دارد. در واقع کلید عمومی چیزی شبیه به شماره کارت بانکی شما است و کلید خصوصی، رمز کارت محسوب می‌شود.
مزایا و معایب امضای دیجیتال
برای آشنایی بهتر و بیشتر با امضای دیجیتال، باید مزایا و معایب آن را نیز بررسی کنید. در واقع مانند هر مفهوم و موضوع دیگری، امضای دیجیتالی هم مزایا و معایب مختلفی دارد که در ادامه این بخش به معرفی آن‌ها پرداخته‌ایم.
مزایا امضای دیجیتال
استفاده از امضای دیجیتالی مزایا مختلفی دارد که این مزایا، دلیل افزایش استفاده از این امضا هستند. مهم‌ترین مزایا استفاده از امضای دیجیتال را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- افزایش امنیت برای انتقال و ذخیره‌سازی اسناد
- کاهش هزینه‌های چاپ و ارسال فیزیکی اسناد و مدارک
- افزایش سرعت ارسال ایمن اسناد و انجام مبادلات دیجیتالی
- حفظ محیط زیست و منابع طبیعی با کاهش مصرف کاغذ برای چاپ اسناد
- قابلیت پیگیری، ردیابی و اثبات امضا دیجیتال در موارد قانونی
- تجربه کاربری بهتر و آسان‌تر برای مشتریان و مدیریت بهتر اسناد
معایب امضای دیجیتال
با وجود تمامی مزایا گفته شده، امضای دیجیتال معایب مختلفی نیز دارد که استفاده از آن را چالش‌برانگیز می‌کند. معایب و چالش‌های استفاده از امضای دیجیتال به شرح موارد زیر است:
- نیاز به زیرساخت‌های مناسب و فناوری‌های پیشرفته برای کلیدهای رمزنگاری امضای دیجیتال
- نیاز به آموزش کاربران درباره اهمیت و نحوه استفاده صحیح از امضاء دیجیتال
- به خطر افتادن امنیت امضا دیجیتال در صورت دسترسی غیرمجاز به کلید خصوصی
- تاثیر مسائل قانونی و تنظیمی بر پذیرش و استفاده از امضاهای دیجیتال در سیستم‌های حقوقی
تفاوت امضای دیجیتال با امضای الکترونیکی
برخلاف چیزی که شاید شما تصور کنید، امضای دیجیتالی و امضای الکترونیکی با یکدیگر متفاوت هستند و نباید آن‌ها را اشتباه گرفت. البته از هر دو امضا برای تایید هویت و صحت اطلاعات استفاده می‌شود اما ماهیت آن‌ها متفاوت است. امضای الکترونیکی را می‌توان نوعی علامت یا نماد الکترونیکی در نظر گرفت که برای تایید یک سند الکترونیکی کاربرد دارد. این امضا می‌تواند یک تصویر اسکن شده از امضای شما، امضا الکترونیکی با گوشی یا هر چیز دیگری باشد.
در مقابل، امضای دیجیتالی یک روش ایمن‌تر و معتبرتر است که برای ساخت آن از الگوریتم‌ها و فناوری‌های رمزنگاری شده استفاده می‌شود. امنیت و اعتبار امضای دیجیتال به گونه‌ای است که می‌توان از آن در موارد حساس مانند معاملات مالی استفاده کرد و در واقع، قابل انکار نیست.
کاربرد امضای دیجیتال چیست؟
بخش مهمی از دنیای امروز، در ارتباطات دیجیتال خلاصه می‌شود و به همین دلیل امضای دیجیتالی کاربرد زیادی است. در واقع با استفاده از امضای دیجیتال می‌توان بسیاری از فرایندها و تعاملات دیجیتال را آسان‌تر و البته ایمن و بی‌خطر کرد تا بدون نگرانی، معاملات خود را در بستر فضای دیجیتال انجام دهید. از این امضای دیجیتال می‌توان در موارد زیر استفاده کرد:
- امضای قراردادها و اسناد رسمی در شرکت‌ها و سازمان‌ها، بدون نیاز به چاپ فیزیکی
- تضمین امنیت تراکنش‌های آنلاین در بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری
- تایید هویت افراد در سیستم‌ها و سامانه‌های دولتی
- اطمینان از فرستنده و محتوای پیام در پست الکترونیک و ایمیل‌ها
- تقویت امنیت و اعتبار داده‌ها در مراکز بهداشتی و درمانی
نحوه ساخت امضای دیجیتال
اگر در فکر ساخت و استفاده از امضای دیجیتالی هستید؛ ابتدا باید گواهینامه امضای دیجیتال (DSC) را دریافت کنید. این گواهینامه اثبات هویت شما در دنیای دیجیتال است که برای دریافت آن باید مدارک لازم را آماده کرده و ثبت نام خود را در یک ارائه‌دهنده معتبر انجام دهید. پس از دریافت DSC، باید با استفاده از نرم‌افزارها و روش‌های مختلف، امضای دیجیتال خود را به وجود آورید.
پس از طی مراحل دریافت DSC و ساخت امضای دیجیتالی می‌توانید در تعاملات دیجیتال خود از این امضا استفاده کنید. در مراحل استفاده از امضای دیجیتال نیز باید کلید عمومی امضای خود را ضمیمه پیام‌ها و اسناد کنید و سپس پیام را برای مخاطب موردنظر بفرستید. این امضا نیز باید توسط مخاطب شما چک و صحت آن بررسی شود.
سخن پایانی
در این مطلب از مجله اسنپ‌پی، به این سوال پاسخ دادیم که امضای دیجیتال چیست و کاربرد و روش‌های ساخت آن را معرفی کردیم. همان‌طور که گفته شد، امضای دیجیتال و امضا الکترونیکی با گوشی تفاوت زیادی با یکدیگر دارند و امضای دیجیتالی را می‌توان یک روش امن و قابل اعتماد برای تایید هویت افراد و اعتبار اسناد دیجیتالی معرفی کرد. پس اگر شما نیز ارتباطات و مبادلات دیجیتال مهمی دارید باید برای ساخت امضای دیجیتال و استفاده از آن برنامه‌ریزی کنید.
